Kan medicatie tegen diabetes blaaskanker veroorzaken?

Patiëntengegevens zijn van cruciaal belang om de risico's en voordelen van behandelingen vast te stellen. In dit geval zijn er aanwijzingen dat een geneesmiddel dat wordt voorgeschreven voor diabetes, namelijk pioglitazon, leidt tot een verhoogd risico op blaaskanker. Op dit moment is de aard van dit verband onduidelijk, zodat verder onderzoek van cruciaal belang is voor zowel patiënten als clinici.

Waarom was dit werk nodig?

Pioglitazon is een geneesmiddel dat vaak wordt gebruikt door mensen met diabetes om hun bloedsuiker te verlagen. In 2011 suggereerde een Amerikaans onderzoek dat pioglitazon in verband werd gebracht met een aanzienlijke stijging van het aantal gevallen van blaaskanker. Daaropvolgend onderzoek heeft geprobeerd te bevestigen of pioglitazon inderdaad het risico op blaaskanker verhoogt, maar de situatie is nog steeds onduidelijk.

Wat is er precies gebeurd?

Twee recente studies hebben gekeken naar het mogelijke verband tussen pioglitazon en blaaskanker.

In 2015 gebruikten onderzoekers voorschrijfgegevens en kanker- en sterftecijfers van mensen met diabetes type 2 uit zes verschillende regio's in vier verschillende landen. Ze vonden geen bewijs dat pioglitazon het risico op blaaskanker verhoogde.

In een andere studie uit 2016 werd  gekeken naar bijna 150.000 mensen die tussen 2000 en 2013 werden behandeld met antidiabetesmedicijnen en die werden gevolgd tot 2014. Deze studie stelde wel een verhoogd risico op blaaskanker vast bij het gebruik van pioglitazon.

Wat waren de resultaten en voordelen?

Het vaststellen van de risico's en voordelen van medische behandelingen kan tijd kosten - het is een uitdagend en complex proces. Er is duidelijk meer onderzoek nodig om vast te stellen of er werkelijk een verband bestaat tussen pioglitazon en blaaskanker, en hoe groot dit potentiële risico is. Gegevens van hoge kwaliteit zullen van fundamenteel belang zijn voor dit lopende onderzoek.

Mensen met diabetes die mogelijk in aanmerking komen voor pioglitazon moeten met hun arts een gesprek voeren over de afweging van de potentiële risico's en voordelen van dit geneesmiddel voor hen als individu.

Welk soort gegevens werden gebruikt?

Beide onderzoeken maakten gebruik van de Clinical Practice Research Datalink (CPRD). Naast het gebruik van CPRD werden in het onderzoek van 2015 ook gegevens van twee specifieke Britse bevolkingsgroepen bekeken, een uit Schotland en een uit Manchester, evenals gegevens uit Finland, British Columbia en Rotterdam. De Schotse dataset was afkomstig van een koppeling tussen de gegevens van de Scottish Care Information-Diabetes Collaboration (een Schotse database voor type 2-diabetes) en de gegevens van het kankerregister die worden bijgehouden door de Information Services Division van de NHS Scotland. De gegevens uit Manchester waren afkomstig van het Salford Integrated Record-systeem.

Wat was de rechtsgrondslag voor toegang tot de gegevens?

CPRD wordt geanonimiseerd voordat onderzoekers er toegang toe krijgen.

Wie financierde dit werk en wie werkte eraan mee?

De studie van 2015 werd gefinancierd door de European Foundation for the Study of Diabetes.

De studie van 2016 werd gefinancierd door de Canadian Institutes of Health Research.

Waar kan ik terecht voor meer informatie?

• Pioglitazone and bladder cancer risk: a multipopulation pooled, cumulative exposure analysis
• Pioglitazone use and risk of bladder cancer: population based cohort study